ความเสื่อมโทรมของพื้นที่มี 5 ระดับกว้างๆ ซึ่งแต่ละระดับต้องใช้กลยุทธ์การฟื้นฟูที่แตกต่างกัน สามารถจัดจำแนกระดับความเสื่อมโทรมเหล่านั้นได้โดยพิจารณา 'เกณฑ์' ที่สำคัญ 6 ประการของความเสื่อมโทรม โดยสามปัจจัยเป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาในระดับพื้นที่และสามปัจจัยต้องพิจารณาจากภูมิทัศน์โดยรอบ
ปัจจัยจำกัดที่ต้องพิจารณาในระดับพื้นที่:
- ความหนาแน่นของต้นไม้ลดลงจนทำให้วัชพืชกลายเป็นพืชเด่น จนทำให้กล้าไม้ธรรมชาติไม่สามารถขึ้นได้
- ปริมาณของแหล่งของพรรณไม้ธรรมชาติในการฟื้นตัวของป่า เช่น ปริมาณเมล็ดพันธุ์ในพื้นที่ ตอไม้ที่ยังมีชีวิตหรือแม่ไม้ที่ให้เมล็ดได้ลดลงเกินกว่าจะสามารถรักษาประชากรของชนิดพันธุ์ที่มีอยู่เดิมได้
- หน้าดินถูกกัดเซาะจนถึงระดับที่กลายเป็นตัวจำกัดการงอกของเมล็ด
ปัจจัยจำกัดที่ต้องพิจารณาในระดับภูมิทัศน์:
- ป่าสมบูรณ์ที่เหลืออยู่ในภูมิทัศน์โดยรวมต่ำกว่าจุดที่สามารถรักษาความหลากหลายของชนิดพันธุ์ไม้ที่เป็นตัวแทนของป่าปฐมภูมิในระยะที่เมล็ดสามารถกระจายเข้าสู่พื้นที่ฟื้นฟูได้
- ประชากรของสัตว์ที่ช่วยกระจายเมล็ดพันธุ์ลดลงจนไม่สามารถที่จะนำเมล็ดไม้เข้ามาในพื้นที่ที่ต้องการฟื้นฟูได้เพียงพอ
- ความเสี่ยงในการเกิดไฟสูง จนทำใหกล้าไม้ธรรมชาติไม่สามารถรอดชีวิตได้
ปัจจัยภายในแปลง ปัจจัยจากภูมิประเทศ
การเสื่อมโทรมของพื้นที่ระดับที่ 1
|
พืช : ต้นไม้ใหญ่ปกคลุมพืชชั้นล่างแหล่งของการฟื้นตัว : เมล็ดในดินจำนวนมากและหนาแน่น เมล็ดตกในพื้นที่มาก และยังมีตอไม้ที่มีชีวิตดิน : ถูกรบกวนเล็กน้อย พื้นที่ส่วนใหญ่คงความอุดมสมบูรณ์ |
ป่า :ยังมีพื้นที่ป่าขนาดใหญ่ที่เป็นแหล่งของเมล็ดพันธุ์ตัวกระจายเมล็ด : พบได้ทั่วไปทั้งสัตว์ใหญ่และสัตว์เล็กความเสี่ยงในการเกิดไฟ : ต่ำถึงปานกลาง |
วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ:
-
ป้องกันการถูกรบกวนในอนาคตนำพืชและสัตว์ที่สูญพันธุ์ไปจากพื้นที่กลับเข้ามาใหม่โดยเฉพาะอย่างยิ่งสัตว์ที่เป็นตัวการสำคัญในการผสมเกสรและกระจายเมล็ดพันธุ์
-
การนำชนิดพันธุ์ท้องถิ่นที่สูญพันธุ์กลับมาสู่พื้นที่อีกครั้ง
ปัจจัยภายในแปลง ปัจจัยจากภูมิประเทศ
การเสื่อมโทรมของพื้นที่ระดับที่ 2
|
พืช: ต้นไม้ขึ้นปนกับพืชขนาดเล็กแหล่งของการฟื้นตัว: เมล็ดและกล้าไม้ลดลง แต่พบตอไม้ที่ยังมีชีวิตอยู่มากดิน: ส่วนใหญ่ยังคงสมบูรณ์ ถูกกัดเซาะน้อย |
ป่า : มีพอที่จะเป็นแหล่งให้เมล็ดพันธุ์ตัวกระจายเมล็ด: สัตว์ใหญ่ค่อนข้างหายากแต่สัตว์เล็กพบอยู่ทั่วไปความเสี่ยงในการเกิดไฟ : ปานกลางถึงสูง |
วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ:
-
ANR- ปกป้องป่าที่ยังคงเหลืออยู่และป้องกันไม่ให้เกิดการล่าสัตว์ที่ช่วยกระจายเมล็ด
-
ปลูกต้นไม้บางชนิดของป่าปฐมภูมิเพื่อทดแทนหากต้นไม้ชนิดนั้นหายไป
ปัจจัยภายในแปลง ปัจจัยจากภูมิประเทศ
การเสื่อมโทรมของพื้นที่ระดับที่ 3
|
พืช: พืชล้มลุกเป็นพืชเด่นแหล่งของการฟื้นตัว: ส่วนใหญ่มาจากเมล็ดที่ถูกนำเข้ามาในพื้นที่อาจมีลูกไม้และตอไม้ที่มีชีวิตอยู่บ้างดิน: ส่วนใหญ่คงความสมบูรณ์ถูกกัดเซาะน้อย |
ป่า: มีเหลืออยู่เป็นแหล่งเมล็ดพันธุ์ตัวกระจายเมล็ด: สัตว์ขนาดเล็กที่นำพาเมล็ดขนาดเล็กความเสี่ยงในการเกิดไฟ : สูง |
วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ:
-
ปกป้องป่าที่เหลืออยู่และป้องกันไม่ให้เกิดการล่าสัตว์กระจายเมล็ดพันธุ์ + ANR + วิธีการปลูกพรรณไม้โครงสร้าง 20-30 ชนิด
ปัจจัยภายในแปลง ปัจจัยจากภูมิประเทศ
การเสื่อมโทรมของพื้นที่ระดับที่ 4
|
พืช: วัชพืชเป็นพืชเด่นแหล่งของการฟื้นตัว:: น้อยดิน: ความเสี่ยงต่อการกัดเซาะเพิ่มมากขึ้น |
ป่า: ขาดแหล่งให้เมล็ดพันธุ์ในระยะที่เมล็ดจะถูกนำเข้ามาได้ตัวกระจายเมล็ด: สัตว์ใหญ่เกือบหมดไปจากพื้นที่ความเสี่ยงในการเกิดไฟ : สูง |
วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ:
-
ปกป้องป่าที่เหลืออยู่และป้องกันไม่ให้เกิดการล่าสัตว์กระจายเมล็ดพันธุ์ + ANR + วิธีการพรรณไม้โครงสร้าง + การปลูกเสริมด้วยพรรณไม้เสถียร
-
การปลูกต้นไม้โดยให้มีความหลากหลายสูงสุด เช่น วิธีการของ Miyawaki
ปัจจัยภายในแปลง ปัจจัยจากภูมิประเทศ
การเสื่อมโทรมของพื้นที่ระดับที่ 5
|
พืช: ไม่มีต้นไม้ปกคลุม สภาพดินที่แย่จำกัดการขึ้นของวัชพืชต่างๆแหล่งของการฟื้นตัว:: น้อยมากดิน: หน้าดินถูกกัดเซาะจนเสียสภาพ |
ป่า: ขาดแหล่งเมล็ดพันธุ์บริเวณใกล้เคียงตัวกระจายเมล็ด: กือบหมดไปจากพื้นที่ความเสี่ยงในการเกิดไฟ : สูงมาก |
วิธีการที่เหมาะสมสำหรับการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ:
-
ปรับปรุงสภาพดินโดยการปลูกพืชคลุมดิน และการเติมปุ๋ยหมัก ใสปุ๋ยหรือจุลินทรีย์สำหรับดิน
-
ตามด้วยการปลูกต้นไม้พี่เลี้ยง เช่น พืชเบิกนำตระกูลถั่ว
-
จากนั้นจึงทำการปลูกต้นไม้ท้องถิ่นชนิดอื่นเพื่อเพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ
1: ทฤษฎีเบื้องหลังการฟื้นฟู
หนังสือเล่มนี้ได้รวบรวมเนื้อหาครอบคลุมถึงการรบกวนที่ส่งผลต่อกระบวนการฟื้นตัวของธรรมชาติ ทำให้มวลชีวภาพลดลงและสภาพดินเปลี่ยนแปลงไป...
2: การใช้ภาพถ่าย RGB จากอากาศยานไร้คนขับเพื่อหาตัวแปรบ่งชี้เชิงปริมาณของความเสื่อมโทรมและการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าเขตร้อน
บทคัดย่อ: การจำแนกระดับของความเสื่อมโทรมของป่าเป็นสิ่งที่สำคัญสำหรับการวางแผนการดำเนินการให้มีประสิทธิภาพ เพื่อการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าเขตร้อน...
3: Multi-Scenario Simulations of Future Forest Cover Changes Influenced by Socio-Economic Development: A Case Study in the Chiang Mai-Lamphun Basin
บทคัดย่อ: การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินในแอ่งเชียงใหม่-ลำพูน ประเทศไทย ได้รับอิทธิพลมาจากการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม งานวิจัยนี้ได้ใช้เทคนิค Markov-cellular automata และ Multi-layer...
4: การประเมินความเสื่อมโทรมของป่าโดยใช้อากาศยานไร้คนขับเพื่อการวางแผนและติดตามการฟื้นฟูระบบนิเวศป่า: ในส่วนดัชนีความเสื่อมโทรมของป่า
บทคัดย่อ: โครงการริเริ่มระดับโลก เช่น Bonn Challenge และ New York Declaration on Forests ก่อให้เกิดโครงการฟื้นฟูป่าขนาดใหญ่เพื่อต่อสู้กับความเสื่อมโทรมของพื้นที่ รักษาไว้ซึ่งความหลากหลายทางชีวภาพ...
5: ชุมชีพและหน้าที่ที่เกี่ยวข้องของแบคทีเรียในดินและสำหรับการฟื้นฟูป่าในเหมืองหินปูนในภาคเหนือของประเทศไทย
บทคัดย่อ: การเปิดหน้าดินเพื่อการทำเหมืองเป็นการกำจัดหน้าดินชั้นบนพร้อมทั้งชุมชีพของแบคทีเรียที่อยู่ในดินซึ่งมีบทบาทสำคัญในการทำงานของระบบนิเวศดิน...
6: การเปรียบเทียบชุมชีพของจุลินทรีย์ดินในพื้นที่เหมืองหินปูนแบบเปิดและแปลงฟื้นฟูภายในเหมือง
พื้นที่เหมืองหินปูนแบบเปิดจัดเป็นพื้นที่ที่มีความเสื่อมโทรมขั้นรุนแรงที่ต้องการกระบวนการฟื้นฟูระบบนิเวศแบบเข้มข้น...
7: การพัฒนาดัชนีความเสื่อมโทรมของป่าเพื่อการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าไม้โดยใช้ภาพถ่ายอาร์จีบีจากอากาศยานไร้คนขับ
บทนำ: การประเมินความเสื่อมโทรมของป่ามีความสำคัญต่อการวางแผนการฟื้นฟู การศึกษานี้เป็นการศึกษาแรกที่สร้างดัชนีความเสื่อมโทรมของป่า (forest-degradation index: FDI) โดยอาศัยข้อมูลจากอากาศยานไร้คนขับ...
8: วิธีการคัดเลือกพันธุ์จากลักษณะสำหรับการเพาะเมล็ดทางอากาศ
บทคัดย่อ: พวกเรารวบรวม และสรุปงานวิจัยด้านระบบนิเวศที่เกี่ยวข้องกับลักษณะเชิงทำงาน (functional traits) ที่สามารถช่วยในการคัดเลือกชนิดต้นไม้เพื่อการฟื้นฟูด้วยการเพาะเมล็ดทางอากาศ...
9: ความหลากหลายพรรณไม้พื้นล่างในพื้นที่ฟื้นฟูเหมืองหินปูน บริษัทปูนซีเมนต์ (ลำปาง) จำกัด
ศึกษาสังคมพรรณไม้พื้นล่างในพื้นที่ฟื้นฟูหลังทำเหมืองหินปูนด้วยวิธีพรรณไม้โครงสร้างในพื้นที่บริษัทปูนซีเมนต์ไทย (ลำปาง) จำกัด...
10: เมล็ดและข้อจำกัดของ microsite ของต้นไม้ที่มีเมล็ดขนาดใหญ่ ที่มีผลกระจายโดยสัตว์พื้นที่ฟื้นฟูป่าเขตร้อนในภาคเหนือของประเทศไทย
บทคัดย่อ: ในพื้นที่ที่มีการตัดไม้ทำลายป่าหรือพื้นที่เสื่อมโทรม การฟื้นฟูป่าโดยการปลูกแบบผสมผสานระหว่างพันธุ์ไม้ป่าท้องถิ่นจะทำให้เกิดการเติบโตทางด้านเรือนยอดของป่าอย่างรวดเร็ว...