FORRU
ห้องสมุด

การตั้งรกรากของต้นไม้ในพื้นที่แผ้วถางทางการเกษตรที่ถูกทิ้งร้างในป่าดิบเขตร้อนตามฤดูกาลในภาคเหนือของประเทศไทย

Language:
Tree Colonization of Abandoned Agricultural Clearings in Seasonal Tropical Montane Forest in Northern Thailand
Date:
1999-10
Author(s):
Hardwick, K.
Publisher:
PhD Thesis University of Wales, Bangor. Please note, downloads of all chapters are scanned (non-searchable) PDF's.
Serial Number:
100
Suggested Citation:

Hardwick, K., 1999. Seed production and dispersal and seedling establishment in seasonal tropical forest gaps. PhD thesis, University of Wales, Bangor.

บทนำ: ในปี พ.ศ. 2537 รัฐบาลไทยได้ดำเนินโครงการฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรมทั่วประเทศ แนวทางหนึ่งในความพยายามดังกล่าวคือการเร่งกระบวนการฟื้นฟูตามธรรมชาติ (ANR) โดยการจัดการพื้นที่ที่ข้อข้อจำกัดในด้านต่างๆ เช่น การกระจายตัวของเมล็ดพันธุ์ไม้ในพื้นที่น้อย หรือการแข่งขันจากวัชพืช งานวิจัยนี้ใช้ระยะเวลาสองปีในภาคเหนือของประเทศไทยเพื่อตอบคำถามต่อไปนี้: (1) พรรณไม้สามารถจัดกลุ่มตามวงจรชีวิตที่ขัดขวางหรือยับยั้งการแย่งชิงพื้นที่ของวัชพืชในแปลงการเกษตรที่ถูกทิ้งร้างได้หรือไม่ (2) ถ้าใช่ อะไรคือตัวแปรที่สำคัญ (3) ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมใดที่ยับยั้งและขัดขวางการแย่งชิงพื้นที่ในแต่ละระดับ (4) งานวิจัยอะไรที่ช่วยสนับสนุนเทคนิค ANR เพื่อลดปัจจัยข้อจำกัดเหล่านี้ได้บ้าง

การศึกษานี้ได้ทำการสังเกตและทดลอง การผลิตผลไม้ การแพร่กระจายเมล็ดพันธุ์ การคัดเลือกต้นกล้า และการรอดชีวิตของต้นกล้า ได้รับการตรวจสอบในพื้นที่ที่ปกคลุมด้วยวัชพืช ชนิดพันธุ์ถูกทดสอบในแง่ของการล่าเมล็ด การได้รับแสงแดด และความแห้งแล้งตามฤดูกาล และเปรียบเทียบการเจริญเติบโตของต้นกล้าในการถางและในป่าและเพื่อทดสอบว่าการตัดวัชพืชยับยั้งหรือช่วยให้ต้นกล้าเจริญเติบโตในปีแรกหรือไม่

ชนิดของต้นไม้ถูกแบ่งออกเป็นสามกลุ่มตามขนาดเมล็ด โดยแต่ละชนิดมีขั้นตอนการทดสอบที่แตกต่างกัน สำหรับสายพันธุ์ที่มีเมล็ดขนาดเล็ก (ที่มีเมล็ดยาว <2 มม.) เมล็ดถูกกระจายอย่างอุดมสมบูรณ์แต่ไม่สามารถพัฒนาเป็นต้นกล้า สำหรับสายพันธุ์ที่มีเมล็ดขนาดกลาง (มีเมล็ดยาว 2 ถึง 14 มม.) การยับยั้งการแพร่กระจายของสายพันธุ์โดยลม ในขณะที่มีการแพร่กระจายโดยสัตว์ สำหรับสายพันธุ์ที่มีเมล็ดขนาดใหญ่ (เมล็ดยาว> 14 มม.) พบว่าไม่มีการบันทึกเกี่ยวกับการร่วงของเมล็ดและหลักฐานการแพร่กระจายทุติยภูมิของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก

การแผ้วถางส่งผลให้ดินมีสภาพที่แห้ง (ความลึก 30 ซม.) มากกว่าในป่า แต่ระดับการแผ่รังสีแสงอาทิตย์โดยตรงที่ระดับพื้นดินไม่สูงมากนัก ในการทดลองพบว่าเมล็ดที่สัมผัสกับแสงแดดทำให้การงอกของลดลง โดยทั่วไปแล้วเรือนยอดของวัชพืชจะยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นกล้าในช่วงฤดูฝนและช่วยในการอยู่รอดในช่วงฤดูแล้งที่ร้อนจัด การตอบสนองของพันธุ์ต่อปัจจัยเหล่านี้ไม่เกี่ยวข้องกับขนาดของเมล็ดพันธุ์

Click here to view Kate Hardwick's paper on "Understanding and assisting natural regeneration processes in degraded seasonal evergreen forests in northern Thailand", derived from this thesis

Click here to view Kate Hardwick's earlier research on germination of forest tree seeds in northern Thailand