การคัดเลือกพันธุ์ไม้พื้นเมืองเพื่อการฟื้นฟูระบบนิเวศป่า

บทคัดย่อ: วิธีพรรณไม้โครงสร้างเป็นเทคนิคการฟื้นฟูป่าเขตร้อนที่มีการยอมรับอย่างกว้างขวาง เป็นการปลูกไม้ท้องถิ่น 20-30 ชนิดที่มี อัตราการรอดตายและเจริญเติบโตสูง มีเรือนยอดแผ่กว้าง (เพื่อสร้างร่มเงาในการก าจัดวัชพืช) และสร้างทรัพยากร (เช่น ผลสด น้ำหวาน) ดึงดูดสัตว์กระจายเมล็ดให้เข้ามาในพื้นที่ (เพื่อการกลับมาของความหลากหลายทางชีวภาพ) การคัดเลือกชนิดที่รวมเอาลักษณะเหล่านี้ จากพืชหลายร้อยชนิดในป่าเขตร้อนเป็นความท้าทายสำคัญ การศึกษานี้เราเสนอแนวทางที่รวมเอามาตรฐานขั้นต่ำและดัชนีความ เหมาะสมเข้าด้วยกันเพื่อใช้จัดอันดับชนิดไม้โครงสร้างที่เหมาะสม ทั้งนี้อธิบายโดยใช้การศึกษาจากระบบนิเวศป่าไม่ผลัดใบที่ราบต่ำใน จังหวัดกระบี่ ภาคใต้ของประเทศไทย จากการศึกษามากกว่า 8 ปี เกี่ยวกับข้อมูลชีพลักษณ์ การผลิตกล้าไม้ และการปลูกไม้ป่าท้องถิ่น จำนวน 80 ชนิด ในแปลงทดลอง (พื้นที่รวม 10 เฮกตาร์) มีการเก็บข้อมูลช่วงเวลาติดผล กลไกการกระจายเมล็ด และอัตราการงอกของ เมล็ด รวมทั้งการเจริญเติบโตของกล้าไม้ในเรือนเพาะชำ การรอดชีวิตและการเจริญเติบโตของต้นไม้ในแปลงปลูกทดลอง จากข้อมูล ภาคสนามหลังฤดูฝนครั้งที่ 2 ภายหลังการปลูก มีการคัดชนิดที่ไม่ผ่านมาตรฐานขั้นต่ำออก จากนั้นเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยกับค่าสูงสุด (บ่งบอกถึงศักยภาพสูงสุดของชนิด) วิธีการนี้สามารถรวมเอาลักษณะที่ชุมชนท้องถิ่นให้ความสำคัญและการถ่วงน้ำหนักของบางลักษณะเด่น เข้ามาพิจารณาด้วย ค่าเฉลี่ยทำให้ผลที่ได้ค่อนข้างไม่เปลี่ยนแปลงแต่จำเป็นต้องมีจำนวนซ้ำของการทดลองมากพอ แนวทางที่พัฒนาจาก การศึกษานี้สามารถนำไปปรับใช้กับโครงการฟื้นฟูอื่นๆ ในประเทศเขตร้อน แม้ว่าแนวทางดังกล่าวจำเป็นต้องใช้การเก็บข้อมูลปริมาณ มากแต่เป็นวิธีการเก็บข้อมูลที่ไม่ซับซ้อนและชุมชนสามารถทำได้เอง