FORRU
ห้องสมุด

การเเพร่กระจายเมล็ดของ 3 พรรณไม้โครงสร้างเเละการล่าเมล็ดของ Manglietia garrettii Craib

Language:
การเเพร่กระจายเมล็ดของ 3 พรรณไม้โครงสร้างเเละการล่าเมล็ดของ Manglietia garrettii Craib
Date:
2005
Author(s):
Tiansawat, P
Publisher:
Biology Department, Chiang Mai University
Serial Number:
113
Suggested Citation:

Tiansawat, P., 2005. Seed Dispersal of Three Framework Tree Species and Seed Predation of Manglietia garrettii Craib. BSc Special Project Report. The Biology Department, Chiang Mai University.

การตัดไม้ทำลายป่าเป็นปัญหาร้ายแรงในภาคเหนือของประเทศไทย พรรณไม้โครงสร้างเป็นไม้ป่าพื้นเมือง ที่ช่วยเร่งการฟื้นฟูป่าตามธรรมชาติ ดังนั้นการปลูกจึงสามารถฟื้นฟูระบบนิเวศของป่าในพื้นที่เสื่อมโทรมได้อย่างรวดเร็ว การทำความเข้าใจกลไกการแพร่กระจายและการล่าของเมล็ดพันธุ์สามารถช่วยในการเลือกพันธุ์ไม้โครงสร้างและสร้างข้อมูลที่เป็นประโยชน์เพื่อปรับปรุงเทคนิคการฟื้นฟู สถานที่ศึกษาวิจัยคือป่าดิบชื้น (1,000-1600 เมตรจากระดับน้ำทะเล) ในอุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ - ปุย อำเภอเมืองเชียงใหม่ การสังเกตสัตว์ที่แวะเวียนเข้ามายังต้นไม้จำนวน 3 สายพันธุ์ (Prunus cerasoides D. Don, Balakata baccata (Roxb.) Ess. และ Manglietia garrettii Craib ด้วยกล้องส่องทางไกล สัตว์เหล่านี้ได้รับการระบุและมีการบันทึกบทบาทในการกระจายเมล็ดหรือการล่าเมล็ด มีการสังเกตต้นไม้แต่ละชนิดรวมทั้งหมด 50 ชั่วโมง พบว่านกและกระรอกหลายชนิดเป็นตัวกระจายเมล็ดพันธุ์หลักของต้นไม้เหล่านี้ นก 5 ชนิดที่กินผล P. cerasoides กระรอก 1 ชนิดและนก 5 ชนิดที่กินผลของ B . baccata และกระรอก 1 ชนิดและนก 6 ชนิดที่กินผล M. garrettii.เป็นอาหาร สัตว์ที่เป็นตัวกระจายเมล็ดที่พบมากที่สุดของต้นไม้ทั้ง 3 สายพันธุ์คือ Pycnonotus jocosus ซึ่งเป็นนกประจำถิ่นที่พบมาก ชนิดของกระรอกที่เลี้ยงทั้ง B. baccata และ M. garrettii คือ Callosciurus erythraeus สัตว์นั้นกระจายเมล็ดโดยการกินเมล็ดพืชหรือผลไม้สดทั้งผล โดยอาจจะนำออกไปไกลจากต้นหรือทิ้งผลสดหรือเมล็ดลงด้านล่างใต้ต้นแม่พันธุ์    

การล่าเมล็ดพันธุ์ในแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติและผลของความใกล้เคียงของเมล็ดพันธุ์กับต้นแม่ต่อระดับการอยู่รอดของเมล็ดนั้นเป็นตัวกำหนดสำหรับ M. garrettii ได้มีการวางเมล็ดลงบนพื้นสุ่มตัวอย่างแบบวงกลม ตามแนวขวางสองเส้นใต้ต้นแม่พันธุ์ 3 ต้น 7 วันหลังจากวางเมล็ด พบว่าในต้นไม้ต้นแรกและต้นที่สองมีเปอร์เซ็นต์การเคลื่อนย้าย 100 เปอร์เซ็นต์และสำหรับต้นที่สามมีเปอร์เซ็นต์การเคลื่อนย้าย 92.8 การเคลื่อนย้ายเมล็ด M. garrettii โดยเฉลี่ยเท่ากับ 97.6 โดยไม่ขึ้นกับระยะทาง สัตว์ที่เป็นตัวเคลื่อนย้ายเมล็ดที่สังเกตได้จากกับดักทราย ได้แก่ Sus scrofa ไก่ฟ้าและมด มดเป็นตัวกระจายทุติยภูมิที่กระตุ้นให้เกิดการงอกของเมล็ดโดยการกินเมล็ดพืช

 การทดสอบการงอกของเมล็ดนั้นได้ดำเนินการที่เรือนเพาะชำของหน่วยวิจัยการฟื้นฟูป่าไม้ (FORRU) เปอร์เซ็นต์การงอกของเมล็ดพืชที่ไม่มีเปลือกหุ้มเมล็ด (65.67 ± 4.72) สูงกว่าเมล็ดที่มีเปลือกหุ้ม อย่างมีนัยสำคัญ (10.67 ± 2.08) ระยะเวลาเฉลี่ยของการพักตัว (MLD) ของเมล็ดพืชที่มีเปลือกหุ้มเมล็ด นั้นสั้นกว่าเมล็ดที่มีเปลือกหุ้ม ในสภาพธรรมชาติ เปลือกหุ้มเมล็ดนั้นมีความเกี่ยวข้องกับการพักตัวของเมล็ดพืช การเอาเปลือกหุ้มเมล็ดออกสามารถเพิ่มการงอกของเมล็ดได้ Manglietia garrettii เป็นพรรณไม้หายากที่มีปัญหาในการงอกใหม่ในสภาพธรรมชาติ มันต้องการการเพาะชำและนำกลับสู่ถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติ โดยการเพาะเมล็ดโดยตรงนั้นไม่เหมาะสมต่อการงอกของเมล็ดได้